In het boerenland is het openzetten van een hek op de dam vaak aanleiding voor een spontane koeiendans omdat de dieren een kavel met vers gras kunnen opgaan.
In de Achterhoek maken boeren en burgers nu zo´n dansje. De gemeente Bronckhorst is volgens de Volkskrant van 15 maart 2025 de eerste gemeente die de regels voor woningbouw op het platteland flink verruimt. De nieuwe omgevingswet van de Rijksoverheid biedt er al meer ruimte voor het bouwen van een tijdelijke mantelzorgwoning. En het kabinet wil de regels voor erfbouw nog verder versoepelen voor bijvoorbeeld huisvesting van eigen kinderen. Maar Bronckhorst gaat een stap verder.
Punten verdienen
Een oude schuur slopen levert er één punt per 10 vierkante meter op. Ook met het transformeren van agrarische grond tot natuurgebied kunnen punten worden verdiend. En bijvoorbeeld voor het aanleggen van groene singels met elzenbomen. De verduurzaming of restauratie van een monumentale boerderij kan eveneens punten opleveren. Hoe meer punten er worden verzameld des te meer wooneenheden mogen er worden teruggebouwd. Dat kan oplopen tot meer dan vijf wonen op een enkel erf. De gemeente hoopt vooral dat er veel kleinere woningen, tiny houses, worden bijgebouwd zodat jongeren als starters kans krijgen om binnen de gemeente te blijven wonen.
De plannen kunnen voor de gemeente twee- tot vierhonderd extra woningen opleveren.
Aanzien van het gebied
De nieuwe woningen mogen het aanzien van het gebied niet ingrijpend aantasten. Boerenerven moeten er blijven uitzien als één erf, met één ingang en passend bij het oude landschap.
In de provincie Overijssel heeft men daar al weer vijfentwintig jaar geleden ervaring mee opgedaan door het realiseren van `Erfknooppunten`.
Jongeren niet naar anonieme nieuwbouwwijken
Ook zelf heb ik een vreugdedansje gemaakt. Want in diverse eerdere blogs heb ik vergelijkbare voorstellen gedaan. De aanpak van Bronkhorst draagt bovendien bij aan de financiering van het nationale stikstofprobleem. Boeren die hun bedrijf omvormen leiden minder schade als zij extra woningen mogen realiseren. Mogelijk bouwen zij op deze manier een prettig pensioenvermogen op zonder dat de belastingbetaler hen een schadeloosstelling hoeft te betalen.
En natuurlijk draagt deze aanpak bij aan het vitaliseren van dorpsgemeenschappen als jongeren niet naar anonieme nieuwbouwwijken elders in de regio hoeven te verhuizen.
Eerdere blogs
Burgers nemen initiatief op platteland
Tiny Houses met grote binnentuinen
Nieuwe kansen voor woonboerderijen
