Veel mensen blijken te laat te zijn gaan nadenken over hoe zij na hun pensioen zouden willen wonen. Daardoor ontdekken ze te laat dat ze niet meer kunnen kiezen voor een traditionele "Woongemeenschap van de LVGO" (Landelijke Vereniging Gemeenschappelijke Wonen van 50-plussers). De doelgroep voor nieuwe bewoners ligt daar namelijk tussen 50 en 65. Dat is om de projecten vitaal te houden. LaCoTA (Langer Comfortabel Thuis Alliantie) heeft de afgelopen jaren honderden teleurgestelde mensen gesproken. Gelukkig zijn er alternatieven; veel andere varianten van Wederkerig Wonen en Gemeenschappelijk Wonen waarvoor je vaak niet hoeft te verhuizen. Allemaal ondersteunen ze het "Omkijken naar Elkaar". Bijvoorbeeld Cirkelgroepen.
Cirkelgroepen
Cirkelgroepen zijn groepjes buurtbewoners die met elkaar afspreken serieus “Om te kijken naar elkaar”. Het draagt bij aan het opbouwen van een veilig en zorgzaam netwerk. En daarnaast doet men vooral ook leuke dingen samen. Bijvoorbeeld samen wandelen, samen hobby's doen en op gezette tijden samen borrelen en of eten ergens in de buurt
Telefooncirkels
De eerste variant van een Cirkelgroep waren waarschijnlijk de telefooncirkels van het Rode Kruis. Mensen die elkaar iedere morgen belden om te controleren of men de nacht goed was doorgekomen en om eventueel afspraken te maken wat langer met elkaar te bellen of samen op stap te gaan. Er bestond toen nog geen internet en nog geen beeldbellen.
Gestippeld Wonen en meer
Ook de projecten Gestippeld Wonen zijn een vroege variant van de Cirkelgroep.
Daarna kwamen er projecten "Wonen van Senioren op Boerderijen", Erfknooppunten en Erfdelers-projecten. Ook gingen kleine dorpen zich revitaliseren om leegloop en veroudering tegen te gaan. Zij bundelde hun kennis in de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen.
En er kwamen “Stadsdorpen” (met name in Amsterdam) eveneens met het doel om te revitaliseren en er kwamen buurtcoöperaties.
En daarna kwamen er (ongeveer in chronologische volgorde):
- Landelijke en provinciale virtuele Woongemeenschappen
- Buurgemeenschappen per postcodegebied
- Buurtgroepen (app-groepjes)
- Kleinschalige zorgvoorziening (waaronder WoonZorgBoerderijen) met een open relatie naar de buurt. Ook Thuishuizen met een open relatie naar de buurt.
- WoonZorgCoöperaties
- Knarrenhofjes en andere hofjes
- VoorZorgCirkels
- ZorgCirkelGroepen; groepen waarbinnen mensen waar mogelijk onderling naar elkaar omkijken, maar met een duidelijke ondersteunende rol (meestal al vanaf de start) vanuit een zorgaanbieder.
- Clusters Tiny-houses, Cirkelgroepen van SeniorenChalets en Butterfly-projecten.
- In coronatijd ontstonden de eerste Cirkelgroepen om met beeldbelverbinding samen koffie te drinken.
- En vorig jaar werden door BuurtZorg-Nederland projecten “BuurtWonen” aangekondigd.
Zelf starten of met hulp van een buurtverbinder
Een buurtverbinder of een medewerker van het plaatselijke welzijnswerk kan in de initiatieffase ondersteuning bieden, maar buurtbewoners kunnen ook zelf starten. Heel gemakkelijk beginnen met een whatsapp groepje met mensen uit de straat of directe omgeving.
Verminderen druk op formele zorg
Cirkelgroepen zijn ook belangrijk om de druk op de formele zorg te verlichten. Binnen Cirkelgroepen kunnen mensen elkaar wegwijs maken in gebruik van tablet, app’s, smatphone's, smart-TV, domotica en Digi-zorg. En ook:
- Klusjes voor elkaar doen “Met gesloten beurs”
- Elkaar helpen bij het organiseren van sociale en formele personenalarmering en alarmopvolging
- Elkaar informeren over diensten die het wonen comfortabeler maken
- Helpen bij het bestellen van maaltijd aan huis (en eventueel samen eten)
- Elkaar wegwijs maken in zuinig omgaan met energie
- En vooral ook leuke dingen doen. Samen koffie drinken. Samen hobby’s beoefenen, wandelen, de dag bespreken, samen koken (of maaltijd bestellen) en samen eten.
Het sterke netwerk dat kan groeien in Cirkelgroepen helpt om langer comfortabel thuis te wonen en geeft minder druk op de formele zorg!
Dat is noodzakelijk om de zorg in Nederland betaalbaar te houden en voldoende aandacht te bieden aan de groeiende groep zorgbehoevende senioren en de groeiende groep mensen met Alzheimer (nu al 300.000).
Als mensen aandacht krijgen binnen hun bestaande netwerk en buurt, is er minder vraag naar professionele zorg.
Schuilt er in iedere welzijnswerker en zorgmanager een buurtverbinder?
Veel zorgmanagers hebben hun oog de laatste jaren gericht op de dure business-case voor historisch erfgoed gevuld met klanten met forse PGB’s. De nieuwe drive voor Community-care komt hopelijk uit de kring van welzijnswerkers, buurtopbouwwerkers, en actieve seniorenorganisaties. De menukaart is er. Er kan nu een versnelling worden aangebracht! Buurten snakken naar goede oplossingen.
VoorZorgCirkels in de schijnwerpers
Van alle varianten van Wederkerig Wonen komen de VoorZorgCirkels binnen het welzijnswerk de laatste tijd het meest duidelijk in de schijnwerpers. Dat komt mede door de inzet van ZorgSaamWonen en Deelmee. Daarmee kan deze woonvorm de weg naar het grote publiek vinden en zo een duidelijke rol krijgen in Community-care.
Week van het Wederkerig Wonen
Deze blog is geschreven in het kader van de Week van het Wederkerig Wonen die loopt van woensdag 15 mei t.m. dinsdag 22 mei.
Zie ook de eerdere aankondiging.